Atriðisorð:
Baula




  Örnefni
Dálkur: C Röð: 19
© Haukur Snorrason/photos.is 
Kveðja og þökk Íslendinga til Alberts Thorvaldsens

I. Kveðja

Í höfum norður
við himin gnæfir
eyja ísi skyggnd
og eldi þrungin;
þar rís hin fagra
feðra þinna
móðurmold
úr mararskauti.

Fjöld sá hún frægra
fólkbetringa,
vara þeim visku
vant né snilli,
þó hefir engi
annar sem þú,
frægðargeisli
yfir fold þá skinið.

Sæl þættist hún
ef hún sjá mætti
yndi fegurst
augna sinna;
sæl þættist hún
ef hún sjálf mætti
frægð þá fullþakka
er hún fékk af þér.

Hver hefir dýrra
af drottni þegið
annar og unnið
erindi þér?
veitti þér fulla
fegurð að skoða
himnahöfundur,
heimi veittir þú.

Ein situr úti
yfir öldugeimi
fósturfold
feðra þinna,
hefir né eina
augum litið
lífmynd ljúfa
er þú leiddir fram.
Vittu samt að þar
á vörum lifir
broshýrra barna
og blíðra meyja
heitið heimfræga
er heyrir hver
móður margnefna
mögur í landi.

Ó! að þú mættir
augum leiða
landið loftháva
og ljósbeltaða,
þar sem um grænar
grundir líða
elfur ísbláar
að ægi fram.

Þar er Heklufjall
og Hofsjökull,
Baldjökull, Bláfell
og Baulutindur,
Hólmur, Hegranes
og Hlíðin góða,
þar sem enn byggja
ættmenn þínir.

Mundi þá hinn mikli
mögur Þorvaldar
kynland sitt kenna
og karlmannlegt þykja;
tign býr á tindum,
en traust í björgum,
fegurð í fjalldölum,
en í fossum afl.

Mundu þá sveinar
og meyjar bláeygar
Snælands hins snjókrýnda
snúast þér í móti,
frænda færandi
frægstum í heimi
barnslegar ástir
sem bestar kynnu.

Og feður harðhentir
hraustra drengja
og mæður málblíðar
munnhvítra snóta
blessa þann er bjó
börnum þeirra
fyrirmynd fegursta
frægðar að leita.

Og þó und sólu
suðurheima
eyðir þú ævi
að alföðurs vild,
ann þér um aldur
Ísafoldar
sonur og dóttir
meðan sær dunar.

II. Þökk

„Ein situr úti
yfir öldugeimi
fósturfold
feðra þinna,
hefir né eina
augum litið
lífmynd ljúfa
er þú leiddir fram.“

Svo kvað á hausti
hrímgrundar sjót
kynlanda kærstum
þá er kveðju flutti,
vitandi víst
um vingjöf þína,
dulin hvað dveldi
dýrgrip á leið.

Nú hefir bætta
sá er best um kunni
eftirþrá
augna vorra;
sæmir því að sæma
þann er senda lét
vonar fylling
vorþökkum með.

Ungir og aldnir,
andvirki frá
gangið að skoða
í guðs musteri!
skín þar in helga
á höggnum steini
– ljóstær lífsbrunnur –
laug sáttmála.

Hver hefir leiddar
fyrir líkams augu
myndir guðlegar
musterið í?
Hefji höfuð sín
hingað farinn
lýður, og líti
lotningu með!

Sjáið hér fegursta
friðarmynd,
blíða Maríu
með barnið á skauti;
hallast að góðrar
guðsmóður knjám
ungur Jóhannes
og ástarblíður.

Sjáið ánni í
allra manna
lausnara ljúfan
og líknarskæran
skírn að skírast,
áður skepnu sína
guði vinni,
þá er glötuð var.

Sjáið enn fremur
ástvin bestan
barnanna ungu
er hann blessar þau;
„leyfið þeim,“ segir
hinn líknarfulli,
„öllum hjá mér
athvarfs að leita.“

Hver sá í huga
svo helg tíðindi?
hver lét þau stíga
af steininum fram?
Hver hefir leiddar
fyrir líkams augu
myndir guðlegar
musterið í?

Hefji höfuð sín
hingað farinn
lýður og lesi
letur á steini;
englar alskærir
og ástum bundnir
líða þar yfir –
en letrið greinir:

„Risti smíð þessa
í Róm suður
Albert Thorvaldsen
fyrir árum tólf,
ættjörðu sinni
Ísalandi
gefandi hana
af góðum hug.“

Albert Thorvaldsen
ættjörðu gaf;
hve skal ættjörð hans
Alberti þakka?
Breiðar eru bárur
að borgum fram,
frændinn fjarlægur
feðra láði.

Þá væri launað
ef þú líta mættir
ásján upplyfta
ungrar móður,
þar sem grátglaður
guði færir
barn sitt bóndi
að brunni sáttmála.

Jónas Hallgrímsson

  prenta